Έγκριτα ιατρικά ινστιτούτα και οργανισμοί όπως η National Institute for Health and Care Excellence (NICE), η Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG), το American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), το National Institutes of Health (NIH) και η Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία (EMΓΕ) συμφωνούν πως όλες οι έγκυες, που έχουν ήδη στο ιστορικό τους μια προηγούμενη χαμηλή εγκάρσια καισαρική τομή, μπορούν να γεννήσουν με κολπικό τοκετό. Η σύσταση αυτή μπορεί να ισχύει και σε γυναίκες με περισσότερες από μία καισαρικές τομές, όμως τα δεδομένα για αυτή την περίπτωση είναι πολλές φορές αντικρουόμενα και χρειάζονται μια διαφορετική ιατρική προσέγγιση, ανά περίπτωση.

Αν οι αιτίες οι οποίες επέβαλαν τον πρώτο τοκετό με καισαρική τομή δεν είναι μόνιμες και μη αναστρέψιμες, τότε δεν υπάρχει απόλυτη αντένδειξη που να υπαγορεύει οπωσδήποτε μια δεύτερη καισαρική. Η πρώτη και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση ενός επιτυχημένου VBAC τοκετού είναι η επιλογή ενός γυναικολόγου με εμπειρία σε περιπτώσεις Κύησης Υψηλού Κινδύνου και μιας ιατρικής ομάδας που θα εμφυσήσει εμπιστοσύνη στην εγκυμονούσα, κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Είναι σημαντικό να έχει προηγηθεί ενημέρωση και να έχει προαποφασιστεί η μέθοδος τοκετού μέχρι την 37η εβδομάδα.

Εάν μια έγκυος προχωρήσει σε αυτή την επιλογή, θα ακολουθηθεί μια διαδικασία παρόμοια με αυτή που εφαρμόζεται για κάθε κολπικό τοκετό. Ωστόσο, ο γυναικολόγος πιθανότατα θα συστήσει τη συνεχή παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού του μωρού και θα είναι έτοιμος να επαναλάβει καισαρική τομή, εάν χρειαστεί.

Ποια είναι τα οφέλη του κολπικού τοκετού μετά από καισαρική τομή;

Σε σύγκριση με άλλη μία καισαρική τομή, ο κολπικός τοκετός δεν περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση -επομένως καμία και από τις πιθανές επιπλοκές ενός χειρουργείου- ενώ η παραμονή στο νοσοκομείο είναι συντομότερη και η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, άμεση και χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Επίσης o φυσιολογικός τοκετός είναι η βέλτιστη επιλογή για το μωρό καθώς τα οφέλη του είναι μοναδικά, σε όλα τα επίπεδα.

Η πρόκληση τοκετού αντενδείκνυται σε αυτή την περίπτωση;

Η πρόκληση τοκετού σε κολπικό τοκετό μετά από VBAC δεν αντενδείκνυται. Μπορεί να προετοιμαστεί πριν τη πιθανή ημερομηνία και συνήθως προτείνεται από τη 39+0 εβδομάδα. Σε περιπτώσεις πρόκλησης μετά τη 40η εβδομάδα παρατηρήθηκε αύξηση της πιθανότητας ρήξης μήτρας. Η πιθανότητα για επιτυχή κολπικό τοκετό κυμαίνεται μεταξύ 63-66%, ενώ έχει παρατηρηθεί και αύξηση της πιθανότητας επανάληψης της καισαρικής κατά 50%.

VBAC: Ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για έναν ασφαλή τοκετό;

Η επιτυχία του VBAC τοκετού εξαρτάται από πλήθος παραγόντων αλλά και από τις ειδικές παραμέτρους κάθε εγκυμοσύνης. Αν θέλουμε να συνοψίσουμε τις κυριότερες προϋποθέσεις για VBAC τοκετό, θα αναφέρουμε τις εξής:

• Να μην υπάρχει ιστορικό ρήξης μήτρας ( η πιθανότητα ρήξης μήτρας εκτιμάται περίπου στο 0,5%, δηλ.1-200 περιπτώσεις) .
• Ιδανικά, το μωρό να μην έχει μεγαλύτερο βάρος από τον μέσο όρο των νεογνών (εμβρυική μακροσωμία.)
• Η καισαρική που έχει προηγηθεί να είναι με εγκάρσια (οριζόντια) τομή
• Iδανικά ο τοκετός θα πρέπει να ξεκινήσει φυσιολογικά, και όχι μέσω φαρμακευτικής παρέμβασης
• Να έχουν περάσει ιδανικά 24 μήνες από την πρώτη καισαρική για να έχει επουλωθεί η τομή
• Οι προηγούμενες καισαρικές τομές να μην υπερβαίνουν την 1 ή τις 2.
• Να συνεκτιμώνται υπάρχοντα προβλήματα υγείας της εγκύου

Yπάρχουν αντενδείξεις για κολπικό τοκετό μετά από καισαρική;

Υπάρχουν παράμετροι που αποτρέπουν το ενδεχόμενο να γεννήσει μια γυναίκα με κολπικό τοκετό μετά από καισαρική, όπως:

• Να έχει προηγηθεί καισαρική τομή με κάθετη ή σχήματος ανεστραμμένου «Τ» τομή
• Να ισχύουν γενικές αντενδείξεις για κολπικό τοκετό (π,χ προδρομικός πλακούντας) 
• Να έχει προηγηθεί ιστορικό ρήξης της μήτρας
• Να έχει προηγηθεί αφαίρεση πολλαπλών  ινομυωμάτων ή ινομυώματος με διάνοιξη η μερική διάνοιξη της κοιλότητας του ενδομητρίου.
• Η ανοιχτή εμβρυϊκή επέμβαση της παρούσας κύησης

Τι πρέπει να γνωρίζετε κατά την εισαγωγή στο μαιευτήριο

Λίγο πριν την εισαγωγή της εγκύου στο μαιευτήριο, η επίτοκος και ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να υπογράψουν το σχετικό έντυπο συναίνεσης. Στη συνέχεια ακολουθεί υπερηχογραφικός έλεγχος, έλεγχος θέσης εμβρύου, εκτιμώμενο βάρος και ακριβής θέσης πλακούντα ως προς την ουλή της καισαρικής τομής. 

Πραγματοποιείται εργαστηριακός έλεγχος (αιμοσφαιρίνης και αιματοκρίτη), τοποθετείται φλεβικός καθετήρας και ξεκινά συνεχής ηλεκτρονική καταγραφή του εμβρυϊκού καρδιακού ρυθμού. Όσον αφορά τις ενδείξεις χρήσης επισκληρίδιου αναλγησίας είναι ίδιες όπως και σε κάθε άλλη επίτοκο. 

Ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή είναι μια επιλογή που κερδίζει διαρκώς έδαφος, απαιτεί εξατομικευμένη αντιμετώπιση από έμπειρο γυναικολόγο και, αντίστοιχης εμπειρίας, ιατρική ομάδα.