Τα αίτια της υπογονιμότητας αφορούν και τα δύο φύλα. Πιο συγκεκριμένα, η υπογονιμότητα στο 40% των περιπτώσεων οφείλεται στον άνδρα, 40% στη γυναίκα ενώ το 20% αφορά αγνώστου αιτιολογίας υπογονιμότητα.

Τι περιλαμβάνει η διερεύνηση του υπογόνιμου ζευγαριού;

Η διερεύνηση της υπογονιμότητας είναι μια εξατομικευμένη διαδικασία που απαιτεί την προσεκτική μελέτη του ζευγαριού για την επίλυση του προβλήματος. Κατά τα πρώτα στάδια της διερεύνησης της υπογονιμότητας γίνεται μια πολύ λεπτομερής λήψη του ιατρικού ιστορικού του ζευγαριού και μετά ακολουθεί ο διαγνωστικός έλεγχος.

Ιστορικό του ζεύγους

Ο θεράπων ιατρός πρέπει να γνωρίζει πόσο καιρό το εκάστοτε ζευγάρι προσπαθεί για σύλληψη, πόσο τακτικές είναι οι σεξουαλικές επαφές, καθώς και το πώς κατανέμονται κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου. Θα πρέπει να διερευνηθεί το ιστορικό της αναπαραγωγικής υγείας και των δύο, για παράδειγμα, αν υπήρξαν ποτέ ασθένειες ή λοιμώξεις του αναπαραγωγικού συστήματος, χειρουργικές επεμβάσεις, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό του ζευγαριού. Οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα θα βοηθήσουν τον θεράποντα ιατρό να σχηματίσει μια πρώτη εικόνα, πριν προβεί στο διαγνωστικό έλεγχο.

Ανδρική υπογονιμότητα

Η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται κυρίως σε διαταραχές του σπέρματος, καθώς η ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του σπέρματος είναι σημαντικά για τη διερεύνηση αυτών των περιπτώσεων. Η βασική εξέταση στην οποία υποβάλλεται ο άνδρας είναι το σπερμοδιάγραμμα. Η εξέταση αυτή αποσκοπεί στον έλεγχο όλων των παραμέτρων του σπέρματος (όγκος, οξύτητα, συγκέντρωση, κινητικότητα, μορφολογία), ενώ ενδέχεται να χρειαστούν και εξετάσεις αίματος προκειμένου να ελεγχθούν τα επίπεδα ορισμένων ορμονών.

Η γυναικεία υπογονιμότητα οφείλεται τις πιο πολλές φορές σε ανατομικές ή λειτουργικές διαταραχές των αναπαραγωγικών οργάνων, με τα συνηθέστερα αίτια γυναικείας υπογονιμότητας να αποδίδονται στους παρακάτω παράγοντες:

Διαταραχές ωοθυλακιορρηξίας

Πρόκειται για τις περιπτώσεις που η γυναίκα έχει ωορρηξία σπάνια ή καθόλου.

Πολυκυστικές ωοθήκες,

Πρόκειται για την πιο συχνή αιτία της γυναικείας υπογονιμότητας , όπου διαταράσσεται η ισορροπία των ορμονών και δεν έχουμε καθόλου, ή έχουμε σπάνια ωοθυλακιορρηξία.

Ενομητρίωση

Η ενδομητρίωση αποτελεί ένα συχνό γυναικολογικό ζήτημαπου απασχολεί σχεδόν 1 στις 7 γυναίκες. Πιο ειδικές λεπτομέρειες για την πάθηση θα διαβάσετε εδώ

Υποθαλαμική δυσλειτουργία

Βασική ένδειξη του συγκεκριμένου προβλήματος είναι η ακανόνιστη ή η απούσα περίοδος. Έχει διαπιστωθεί πως διάφορες καταστάσεις όπως π.χ το υψηλό ή χαμηλό βάρος, το στρες και άλλοι παράγοντες μπορεί να γίνουν αιτία διατάραξης των FSH (ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη) και LH (ωχρινοτρόπος ορμόνη) με αποτέλεσμα να επηρεάσουν την έμμηνο ρύση και την ωορρηξία.

Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια

Πρόκειται για μια αυτοάνοση αντίδραση κατά την οποία ο οργανισμός επιτίθεται στους ωοθηκικούς ιστούς και ενδέχεται να προκαλείται πρόωρη εμμηνόπαυση. Η απόρροια αυτή μπορεί να είναι απόρροια γενετικών προβλημάτων , χημειοθεραπείας κ.α ενώ υπάρχει και σύνδεση με κληρονομικούς παράγοντες.

Βλάβη στις σάλπιγγες

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στις σάλπιγγες όπως οι λοιμώξεις, οι εξωμήτριες κυήσεις, οι υδροσάλπιγγες, η ενδομητρίωση, διάφορες δυσμορφίες κ.α

Υπερπρολακτιναιμία

Η υπερβολική παραγωγή προλακτίνης (υπερπρολακτιναιμία) είναι μια αιτία που μπορεί να κρύβεται πίσω από προβλήματα υπογονιμότητας. Τις πιο πολλές φορές οφείλεται σε πρόβλημα στην υπόφυση, αλλά μπορεί επίσης να σχετίζεται με τη λήψη φαρμάκων.

Ανατομικά προβλήματα στη μήτρα/παθήσεις

Μια σειρά προβλημάτων στη μήτρα μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα. Πιο συγκεκριμένα:

• Καλοήθεις πολύποδες ή όγκοι (ινομυώματα)
• Φλεγμονές στο εσωτερικό της μήτρας μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία ουλών (συμφύσεων) και μη λειτουργικού ενδομητρίου
• Συγγενείς ανωμαλίες της μήτρας
  Όπως για παράδειγμα δίκερος μήτρα ή μήτρα με διαφράγματα, δίδελφυς μήτρα ή μονόκερος μήτρα.

O ηλικιακός παράγοντας

Η ηλικία της υποψήφιας μητέρας είναι ένας σημαντικός παράγοντας γονιμότητας που λαμβάνεται πάντα υπ’οψιν. Η σχετική πιθανότητα φυσικής σύλληψης ανά κύκλο προσπάθειας από 25% που είναι στις γυναίκες μέχρι 30 ετών, πέφτει στο 18% στην ηλικία των 35 ετών και κοντά στο 12% στην ηλικία των 38 ετών. Μετά από τα 38 έτη, τα ποσοστά στις περισσότερες ηλικίες είναι μονοψήφια ενώ στην ηλικία των 45 ετών σχεδόν εκμηδενίζεται.

Άλλοι παράγοντες

Είναι γνωστό πως το κάπνισμα, τα προβλήματα βάρους , το αυξημένο στρες, διάφορα προβλήματα υγείας όπως π.χ ο διαβήτης λογίζονται ως υπολογίσιμοι παράγοντες στα προβλήματα υπογονιμότητας. Τέλος, υπάρχουν και ορισμένες περιπτώσεις

Ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις για την υπογονιμότητα;

Εάν μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα ελεύθερης σεξουαλικής επαφής δεν έχει υπάρξει εγκυμοσύνη, ο ειδικός θα σας συστήσει μια σειρά εξετάσεων.

Ο έλεγχος για τη διερεύνηση της γυναικείας υπογονιμότητας περιλαμβάνει:

• Διακολπικό Υπερηχογράφημα για να ελεγχθούν η μήτρα και οι ωοθήκες
• Εξετάσεις αίματος, τη 2η-5η μέρα του κύκλου, με στόχο την απόκτηση ενός πλήρους ορμονικού προφίλ της ασθενούς, συμπεριλαμβανομένης της ΑΜΗ που μας δείχνει τις ωοθηκικές εφεδρείες.
• Υστεροσαλπιγγογραφία για να ελεγχθεί η διαβατότητα και η καλή λειτουργία των σαλπίγγων, καθώς και το σχήμα και η κατάσταση της μητρικής κοιλότητας. Γίνεται με το πέρας της περιόδου σε ακτινολογικό εργαστήριο.
• Ειδικές Εξετάσεις και εξετάσεις απεικόνισης: Ανάλογα την περίπτωση πραγματοποιούνται εξετάσεις όπως βιοψία ενδομητρικού ιστού, έλεγχος χλαμυδίων κ.α.
• Έλεγχος ωορρηξίας: Γίνεται με παρακολούθηση της θερμοκρασίας του σώματος, ειδικές ορμονολογικές εξετάσεις και υπερηχογραφικό έλεγχο.
• Υστεροσκόπηση: Ελέγχεται η ενδομήτρια κοιλότητα για πιθανά προβλήματα, όπως π.χ φλεγμονές, διαφράγματα, ινομυώματα κ.α.
• Λαπαροσκόπηση: Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση για τον έλεγχο σαλπίγγων, ωοθηκών και μήτρας. Η λαπαροσκόπηση ενδέχεται να ανιχνεύσει προβλήματα όπως η ενδομητρίωση, οι αποφράξεις σαλπίγγων κ.α
• Γενετικός έλεγχος: Ο γενετικός έλεγχος ανιχνεύει την ύπαρξη πιθανής γενετικής αλλαγής στη χρωμοσωμική σύσταση του ζευγαριού, μια από τις πιο συχνές αιτίες σε περιπτώσεις καθ’ έξιν αποβολών.