Από την άλλη πλευρά, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών -ΣΠΩ (PCOS) είναι ένα πολυπαραγοντικό σύνδρομο. Πρόκειται για μια συχνή διαταραχή, η οποία αφορά το 10 – 15% των γυναικών.
Τι προκαλεί το ΣΠΩ;
Τα αίτια του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών ανιχνεύονται σε γενετικούς-γονιδιακούς, μεταβολικούς και περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, καθώς και στη μεταξύ τους συσχέτιση.
Έχει αποδειχθεί πως γυναίκες με αυξημένο σωματικό βάρος έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση για εμφάνιση PCOS.
Mε ποια συμπτώματα εκδηλώνεται το ΣΠΩ;
Το ΣΠΩ εκδηλώνεται με ένα ευρύ φάσμα κλινικών εκδηλώσεων όπως :
- διαταραχές περιόδου (αραιομηνόρροια η αμηνόρροια)
- ακμή
- τριχόπτωση
- αύξηση σωματικού βάρους ή δυσκολία απώλειας βάρους
- υπογονιμότητα
- δυσκολία σύλληψης
- επαναλαμβανόμενες αποβολές
- διαβήτης τύπου ΙΙ
- αυξημένη χοληστερίνη
- διαταραχές ύπνου
- διαταραχές διάθεσης
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Για να διαγνωστεί μία γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών πρέπει να συνυπάρχουν τουλάχιστον δύο από τα τρία γνωρίσματα που περιγράφονται στις παρακάτω γραμμές. Tα λεγόμενα Κριτήρια του Ρότερνταμ, που καθορίστηκαν το 2003.
1. Διαταραχές της περιόδου: Πρόκειται για το πιο συχνό και χαρακτηριστικό σύμπτωμα του συνδρόμου. Η σπάνια έμμηνος ρύση ή η απουσία της σε ένα κορίτσι εφηβικής ηλικίας πρέπει πάντοτε να θέτει την υποψία για την ύπαρξη του PCOS.
2. Υπερανδρογονισμός: Κλινικά ή εργαστηριακά συμπτώματα. Στις γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών παρατηρείται υπερπαραγωγή ανδρογόνων, η οποία με τη σειρά της ευθύνεται για μια σειρά συμπτωμάτων που συχνά εμφανίζονται στις γυναίκες με PCOS, όπως η αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα, η αυξημένη λιπαρότητα και η ακμή των ενηλίκων, καθώς και η αραίωση των μαλλιών. Τα επίπεδα των ανδρογόνων ανιχνεύονται με αιματολογική εξέταση .
3. Πολυκυστικές ωοθήκες: Κατά την υπερηχογραφική απεικόνιση διαγιγνώσκεται ότι οι ωοθήκες είναι διογκωμένες και περιέχουν πολυάριθμες μικρές κύστεις με υγρό.
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζονται σε γυναίκες με ΣΠΩ είναι η αύξηση του σωματικού βάρους, η οποία συνήθως αφορά στη συσσώρευση λίπους γύρω από την κοιλιά, η μελανίζουσα ακάνθωση (σημεία πάχυνσης του δέρματος με σκούρο καφέ ή μαύρο χρώμα, κυρίως στον αυχένα, τα μπράτσα, κάτω από τους μαστούς ή στους μηρούς), ο πυελικός πόνος και η υπογονιμότητα.
Έχει το ΣΠΩ επιπτώσεις στην υγεία μου;
Οι γυναίκες με φυσιολογικά επίπεδα βάρους και ακόμα περισσότερο οι γυναίκες με αυξημένο σωματικό βάρος μπορεί να παρουσιάσουν αντίσταση στην ινσουλίνη και υπερινσουλιναιμία, καταστάσεις που σχετίζονται με μη ικανοποιητική ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και προδιαθέτουν για την εμφάνιση διαβήτη κύησης ή διαβήτη τύπου ΙΙ.
Επιπλέον, βάσει μελετών οι γυναίκες με ΣΠΩ, μακροπρόθεσμα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρδιαγγειακά προβλήματα.
Το ΣΠΩ φαίνεται να έχει επιπτώσεις και στην εγκυμοσύνη όπως:
- Υψηλότερο ποσοστό αποβολών στο πρώτο τρίμηνο
- Αυξημένη πιθανότητα διαβήτη κύησης
- Υπέρταση κύησης
- Αυξημένη πιθανότητα πρόωρου τοκετού
Πώς θα αντιμετωπίσω το ΣΠΩ;
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η συμπτωματολογία του ΣΠΩ εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις και η αντιμετώπιση του συνδρόμου εξατομικεύεται και εξαρτάται από τα συμπτώματα που ταλαιπωρούν την κάθε ασθενή.
Αλλαγή τρόπου ζωής
Σε κάθε περίπτωση, η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής και η απώλεια βάρους συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων. Οι γυναίκες με ΣΠΩ θα πρέπει να προσπαθήσουν να διατηρούν το βάρος τους σε φυσιολογικά επίπεδα, γεγονός που βοηθά σημαντικά στην αποκατάσταση των ορμονικών επιπέδων και τη βελτίωση του κύκλου τους.
Στο πλαίσιο του υγιεινού τρόπου ζωής, θα πρέπει να εντάξουν στη ζωή τους τη συστηματική αερόβια άσκηση, η οποία βελτιώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να ελαττώσουν την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και τροφίμων εμπλουτισμένων με ζάχαρη, με στόχο να ελεγχθεί η διαταραχή του μεταβολισμού της ινσουλίνης και του σακχάρου.
Η διαταραχή της εμμήνου ρύσης/περιόδου μπορεί να ελεγχθεί με ορμονική θεραπεία, συχνά χρησιμοποιούνται αντισυλληπτικά χάπια. Σε περιπτώσεις αυξημένης τριχοφυΐας χορηγούνται σκευάσματα που περιέχουν αντιανδρογόνα και οιστρογόνα.
Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας και άμεσης επιθυμίας για τεκνοποίηση η διέγερση των ωοθηκών με φαρμακευτικά σκευάσματα αποτελεί τη λύση εκλογής. Επί αποτυχίας επίτευξης εγκυμοσύνης μπορεί να ακολουθήσει η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Συμπερασματικά, είναι πολύ σημαντικό να γίνεται σαφής διάκριση ανάμεσα στις δύο αυτές καταστάσεις, τις πολυκυστικές ωοθήκες και το ΣΠΩ, που συχνά προκαλούν σύγχυση στο γυναικείο πληθυσμό. Οι γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε κάποια θεραπεία, σε αντίθεση με τις γυναίκες με ΣΠΩ οι οποίες παρακολουθούνται στενά από τον θεράποντα ιατρό και ακολουθούν εξατομικευμένη θεραπεία ανάλογα με τη βαρύτητα και το είδος των συμπτωμάτων που βιώνουν. Μέσω της ισορροπημένης διατροφής και της κατάλληλης αγωγής στις ασθενείς αυτές, στόχος είναι η πρόληψη και αποφυγή σοβαρών επιπλοκών και καταστάσεων που συνδέονται με το ΣΠΩ όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ, ή η καρδιαγγειακή νόσος.
